سندرم تریچر کالینز (TCS) یک اختلال مادرزادی جمجمه و صورت است که با هیپوپلازی (عدم رشد) استخوان گونه و فک پایین و ناهنجاری¬های اطراف چشم مشخص می¬شود.

سندرم تریچر کالینز (TCS)

image_pdf‌ذخیره PDFimage_printچاپ نوشته

سندرم تریچر کالینز (TCS) یک اختلال مادرزادی جمجمه و صورت است. که با هیپوپلازی (عدم رشد) استخوان گونه و فک پایین و ناهنجاری­های اطراف چشم مشخص می­ شود. اگرچه نام آن به «ادوارد تريچر کالينز»، چشم­ پزشک انگليسي برمی­ گردد. که اين وضعيت را در سال 1900 توصيف کرد، اما توصيف اوليۀ آن توسط «تامسون» در سال 1846 و سپس «بري» در سال 1889 انجام شد.ً در سال 1949، فرانچستي و کلين اين اختلال را بررسي کردند. و اصطلاح  «دیسوستوز فک پایین» (سندرم فرانچستی-کلین) را برای این بیماری پیشنهاد کردند.

شرح بیماری

     همان­طور که در مورد اختلالات نادر اتفاق می­افتد، تعداد کمی از استراتژی های درمانی سطح بالا وجود دارند که دیس­مورفولوژی TCS را هدف قرار می دهند. با درنظر گرفتن این موضوع، درمان بیماران مبتلا به TCS از اصولی پیروی می­ کند و شامل مراحل پایۀ جراحی جمجمه و صورت در کنار سایر دستکاری­های استخوانی و سپس بازسازی بافت نرم است.

اولویت با مسائل عملکردی و پس از آن نگرانی­های زیبایی با بلوغ صورت بیماران است. به­ دلیل پیچیدگی و طیف گسترده­ای از ناهنجاری­ها که در این بیماری اتفاق می­افتد، درمان کودکان متولد شده با TCS  نیاز به متخصصان رشته­های مختلف دارد. ممکن است علاوه بر جراح پلاستیک جمجمه، تخصص متخصصان چشم، گوش، حلق و بینی، آسیب­شناسی گفتار، شنوایی­شناسی، ارتودنسی، ژنتیک، تنفس، اطفال و مراقبت­های ویژه لازم باشد. همچنین، مشاورۀ بیمار و خانواده برای دستیابی به کیفیت مطلوب زندگی از اهمیت اساسی برخوردار است، زیرا این بیماران به احتمال زیاد نیاز به مداخلات متعدد در دوران کودکی و اغلب تا بزرگسالی دارند.

ژن ها

     TCS یک اختلال اتوزومال غالب با نفوذپذیری متغیر است. میزان بروز این بیماری، 1 در هر 50000 تولد زنده تخمین زده می ­شود. جهش در ژن­های TCOF1، POLR1D و POLR1C در این بیماری نقش دارند. اکثر این جهش­ها در ژن TCOF1 که بر روی کروموزوم 5 ناحیۀ q31.3-q33.3 واقع شده و پروتئین Treacle را کد می­کند اتفاق می­ افتند. جهش در این ژن منجر به نقص در بیوژنز ریبوزوم و نارسایی سلول­های نورال­کرست می شود. تعدادی از بیماران مبتلا به این اختلال هیچ جهشی را نشان نمی­ دهند. .همچنین، مطالعات یک الگوی وراثتی اتوزومال مغلوب را گزارش می­کنند (POLR1C). شصت درصد موارد، جهش­های de novo را نشان می­دهند و 40 درصد دارای جهش های خاص خانوادگی  هستند. هیچ ارتباطی بین فنوتیپ و ژنوتیپ دیده نشده است.

سندرم تریچر کالینز (TCS) یک اختلال مادرزادی جمجمه و صورت است که با هیپوپلازی (عدم رشد) استخوان گونه و فک پایین و ناهنجاری¬های اطراف چشم مشخص می¬شود.

علائم

     بیماران متولد شده با این اختلال، از نظر فنوتیپی تنوع گسترده­ای دارند. در حالی که برخی از بیماران می­ توانند ناهنجاری خفیف اطراف چشم را که از نظر بالینی نامحسوس است نشان دهند. برخی دیگر فنوتیپ کامل­تری را با ناهنجاری­های شدید دور چشم مثل کجی چشم­ها به سمت پایین، دیستوپی کانتال (جابجایی گوشه داخلی چشم) و کلوبوما (قطره­ای بودن مردمک چشم)، هیپوپلازی فک بالا، و تغییر مکان خط رویش مو و اشکال مختلف میکروتیا (بدشکلی گوش خارجی) نشان می ­دهند.

فنوتیپ شدید سندرم تریچر کالینز.

(سمت راست) میکروتیا، بقایای گوش و خط موی جابجا شده. یک باند سمعک که دور استخوان جمجمه پیچیده است در محل وجود دارد.

 (سمت چپ) ناهنجاری­های دور چشم شامل کجی به سمت پایین و اکتروپیون (برگشتن لبه پلک (معمولاً پلک پایین). و مژه ها به سمت بیرون چشم) و بزرگ شدن اسکلر (صلبیه).

ویژگی ها

     صرف نظر از شدت، تغییر شکل، دو طرفه و به­طور کلی متقارن است. ویژگی­های اصلی این بیماری نشان­دهندۀ ناهنجاری اساسی منشأگرفته از قوس­های  branchial اول و دوم است. ناهنجاری های دیگر شامل میکروتیا با کاهش شنوایی و تأخیر احتمالی در گفتار، هیپوپلازی فک پایین و رتروگناتیا (تورفتگی چانه) با عوارض احتمالی در راه هوایی و شکاف کام است (در 40 درصد موارد). ناتوانی ذهنی و ناهنجاری­های دیگر مثل ناهنجاری­های قلبی در زمینۀ این جهش ژنتیکی گزارش شده است.

     آنالیز ژنتیکی همچنان روش قطعی تشخیص TCS ، قبل یا بعد از تولد است. سونوگرافی قبل از تولد نیز در تشخیص TCS مورد استفاده است. اما این روش با وجود توانایی تشخیص برخی از مشخصه­های صورت در TCS، به تنهایی نمی­تواند بین سندرم­های مشابه دیسوستوز صورت تمایز قائل شود. علاوه بر این، با توجه به اینکه گروهی از بیماران ممکن است جهش ژنتیکی نداشته باشند. و همینطور با وجود تنوع فنوتیپی و عدم ارتباط بین فنوتیپ و ژنوتیپ، نتایج آزمایش ژنتیک قبل از تولد باید با احتیاط تفسیر شود.

تهیه و ترجمه توسط : خانم الهام عباسی ( آزمایشگاه ژنتیک پزشکی ژنوم اصفهانمرکز تحقیقات سلولی، مولکولی و ژنتیک ژنوم ).

Add a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *