سرطان:
رشد و تقسیم غیر طبیعی سلولهای بدن که در اثر تغییر در ماده ژنتیک سلولهای سالم به وجود میآید را سرطان گویند. سرطان یکی از بیماری های شایع در جهان می باشد که سالانه افراد زیادی را درگیر می نماید. در حالت طبیعی سلول های بدن رشد می کنند، تقسیم می شوند و سلول های جدیدی را به وجود می آورند که جایگزین سلول های آسیب دیده و پیر شده می گردند. در هنگام وقوع سرطان این روند طبیعی تغییر پیدا کرده، سلول ها بدون توقف رشد و تقسیم می شوند و می توانند منجر به تشکیل تومور گردند.
در سلول های سرطانی ژن هایی که مسئولیت رشد و تمایز سلولی را به عهده دارند دچار تغییر میشوند. در نهایت در نوع بدخیم رشد غیر معمول سلول های بدن، دیگر نواحی بدن را نیز درگیر مینماید که به آن متاستاز گفته می شود.
بدن انسان از میلیاردها سلول تشکیل شده است، سلول سالم چرخه طبیعی رشد، تقسیم و مرگ را طی مینماید. در سلول سرطانی این روند طبیعی دنبال نمیگردد د و در توالیDNA سلول تغییراتی به وجود میآید که آن را جهش یا موتاسیون می نامند و منجر به سرطانی شدن سلول ها میگردد.
در سلول های عادی طی آسیب و یا پیر شدن پیامهایی مبنی بر مرگ سلولی دریافت و مورد توجه واقع می گردد اما سلول های سرطانی پیام های مربوط به مرگ برنامه ریزی شده سلول یا آپوپتوز را نادیده می گیرند. هنگامی که ژن ها آسیب ببیند در اکثر مواقع بدن با سیستم خود ترمیمی ژن های آسیب دیده را ترمیم می نماید در غیر این صورت جهش به وجود آمده و سلول ها از کنترل خارج شده و به سمت سرطانی شدن پیش می روند.
سرطان ژنتیکی
اگر چه اکثر سرطان ها ارثی نمیباشند و عوامل محیطی علت اصلی بروز آن ها می باشد، اما نتیجه کل مطالعات مولکولی منجر به دسته بندی سرطان ها به بیماری های ژنتیکی گردیده است. در واقع همه سرطان ها ژنتیکی هستند اما ارثی. به طور کل در سرطان دو مبحث ژنتیک ارثی و ژنتیک سوماتیک مطرح می باشد به عبارت دیگر تنها درصد کمی از سرطان ها ارثی بوده مابقی سرطان ها به علل تغییر در ژن ها، بر اثر عوامل محیطی بروز می نمایند، در واقع بیماری سرطان تحت تاثیر ژنتیک و محیط می باشد.
اهداف واحد سرطان ژنوم
از اهداف اصلی واحد سرطان آزمایشگاه ژنتیک پزشکی ژنوم این است، که با وجود پیچیده بودن تشخیص کروموزومی و مولکولی بکوشد تا بیماری افراد مبتلا به سرطان و خانواده ایشان را به نحو مطلوب و در زمان کوتاه مورد بررسی قرار داده و به جواب قابل قبول برساند. از طرفی موارد نادر و نتایج به دست آمده که حاصل پژوهشها و تحقیقات انجام شده در مرکز تحقیقات سلولی، مولکولی و ژنتیک ژنوم در پیشگیری، کنترل و درمان این بیماری مورد استفاده قرار می گیرد.