سرطان معده – راهنمای جامع پیشگیری، علائم و درمان
سرفصل مطالب
مقدمه
سرطان معده، کابوسی خاموش در اعماق دستگاه گوارش، با رشد بی‌رویه سلول‌ها، سلامتی شما را تهدید می‌کند. در این راهنمای جامع، به واکاوی این غول خفته می‌پردازیم و با شناخت انواع، علل، علائم و راه‌های پیشگیری، گامی بلند در جهت حفظ سلامتی خود برمی‌داریم.
سرطان معده چیست؟
معده، عضوی حیاتی در هضم غذا و جذب مواد مغذی، گاه میزبان سرطانی خاموش می‌شود. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که سلول‌های سالم در لایه داخلی معده (مخاط) سرطانی شده و به تومور تبدیل می‌شوند. این تومورها می‌توانند به سایر بخش‌های بدن نیز سرایت کنند.
انواع سرطان معده
- آدنوکارسینوم: شایع‌ترین نوع (90-95%)، که در سلول‌های مخاطی معده ایجاد می‌شود.
- تومورهای استرومایی دستگاه گوارش: از سلول‌های عصبی یا عضلانی در دیواره معده نشأت می‌گیرند.
- لنفوم: در سلول‌های ایمنی بدن در معده پدیدار می‌شود.
- کارسینوئید: در سلول‌های تولید کننده هورمون در معده شکل می‌گیرد.
علل سرطان معده
علت دقیق این بیماری ناشناخته است، اما عوامل متعددی خطر ابتلا را افزایش می‌دهند:
- عفونت هلیکوباکترپیلوری: باکتری‌ای که عامل زخم معده و ورم معده است.
- التهاب معده (گاستریت): التهاب مزمن لایه داخلی معده.
- کم خونی مخرب: نوعی کم خونی شدید که جذب ویتامین B12 را مختل می‌کند.
- پولیپ معده: توده‌های خوش‌خیم یا پیش‌سرطانی در معده.
- سابقه خانوادگی: داشتن خویشاوند مبتلا به سرطان معده، خطر را افزایش می‌دهد.
- رژیم غذایی نامناسب: مصرف زیاد غذاهای دودی، ترشی، نمکی و کمبود میوه و سبزیجات.
- سیگار کشیدن: دود سیگار حاوی مواد سرطان‌زا است.
- چاقی و اضافه وزن: خطر ابتلا به انواع مختلف سرطان را افزایش می‌دهد.
- سابقه جراحی معده: به خصوص برای درمان زخم معده.
- عفونت ویروس اپشتین-بار: این ویروس با برخی از انواع سرطان معده مرتبط است.
- کار در محیط‌های صنعتی: تماس با ذغال سنگ، فلز، چوب یا لاستیک.
- گروه خونی A: افراد با گروه خونی A، کمی بیشتر در معرض خطر هستند.
- بیماری ریفلاکس معده (GERD): بازگشت اسید معده به مری.
علائم سرطان معده
متاسفانه، علائم این بیماری در مراحل اولیه آشکار نمی‌شوند و اغلب زمانی خود را نشان می‌دهند که سرطان پیشرفت کرده است. برخی از علائم شایع عبارتند از:
- سوزش معده و ترش کردن مکرر
- تهوع و استفراغ خونی
- کاهش اشتها و کاهش وزن ناگهانی
- سوء هاضمه و نفخ مداوم
- احساس سیری زودرس
- مشکل در بلعیدن غذا
- مدفوع خونی
- زردی (یرقان)
- ضعف و خستگی مفرط
- درد معده (ممکن است بعد از غذا خوردن بدتر شود)
تشخیص و درمان
تشخیص با معاینه فیزیکی، آندوسکوپی، آزمایش خون و تصویربرداری انجام می‌شود. درمان بسته به نوع و مرحله سرطان، شامل جراحی، شیمی‌درمانی، رادیوتراپی یا ترکیبی از این روش‌ها خواهد بود.
پیشگیری از سرطان معده
- رژیم غذایی سالم: مصرف میوه، سبزیجات، غلات کامل و حبوبات را افزایش دهید و از غذاهای دودی، ترشی و نمکی پرهیز کنید.
- کنترل وزن: حفظ وزن ایده‌آل.
- ترک سیگار: دود سیگار عامل اصلی بسیاری از سرطان‌ها است.
- درمان عفونت هلیکوباکترپیلوری: در صورت ابتلا، با آنتی‌بیوتیک درمان شوید.
